Nếu có 1 thứ mà mình giỏi đó là marketing.
Mình đã làm với nhiều khách hàng từ bán mỹ phẩm, spa, thực phẩm chức năng, các ngành online khác nhau.
Mình sẽ chia sẻ với các bạn những bài học mà mình rút ra được từ hành trình này.
Từ thương hiệu, sản phẩm, cách đặt giá, … cho đến AI.
Những sai lầm mà mình mắc phải.
Để bạn rút ngắn thời gian và công sức trên hành trình kinh doanh này.
Nhớ ghi chú lại vì đây có thể sẽ có những giúp ý tưởng bạn kiếm nhiều tiền hơn.
Đầu tiên mình nói tới một khái niệm, marketing là gì?
Đây là kỹ năng giá trị nhất mà bạn có thể sở hữu ngay lúc này.
Nhiều người không nhận ra, những dù bạn đang làm gì, bạn cũng có hoạt động marketing.
Trong đó:
1) Bạn marketing cho việc kinh doanh của bạn, hoặc
2) Bạn marketing bản thân bạn.
Khi bạn đi tìm việc, là bạn đang marketing bản thân, khả năng lao động của bạn cho khách hàng - ở đây là nhà tuyển dụng.
Khi bạn đi làm, bạn cũng phải “marketing” ý tưởng của bạn cho đồng nghiệp, cho sếp bạn … để thuyết phục họ làm điều bạn muốn họ làm.
Nhìn chung, marketing là hoạt động để quảng bá và bán sản phẩm và dịch vụ của bạn.
Nhưng ...
Mình nghĩ marketing không chỉ là để bán sản phẩm,
Mà còn về làm thế nào để bạn cung cấp dịch vụ 1 cách tốt nhất, để khách hàng hài lòng nhất.
Để người ta tiếp tục mua sản phẩm của bạn và giới thiệu bạn bè mua thêm nữa.
1 trong những chỉ số quan trọng nhất trong kinh doanh đó là LTV - Lifetime Value hay còn gọi là giá trị trọn đời của khách hàng. Mình sẽ trình bày cái này trong một bài viết chi tiết sau.
Ở đây chỉ nói khái niệm tổng quát.
Giá trị của 1 người khách hàng đối với bạn là bao nhiêu?
Nếu chỉ số LTV này càng cao, bạn càng có thể chi nhiều tiền cho marketing và quảng cáo để cạnh tranh với đối thủ và giành khách hàng về cho bạn.
1 trong những cách tăng Lifetime Value là khiến khách hàng phải mua đi mua lại sản phẩm của bạn nhiều lần.
Để điều đó xảy ra thì sản phẩm bạn phải tốt, khiến khách hàng hài lòng, để họ mua những lần sau nữa.
Và điều này dẫn ta đến cái thứ 2.
Sản phẩm và Marketing cái nào quan trọng?
Có 2 trường phái suy nghĩ khi kinh doanh:
1 nhóm tin rằng sản phẩm là thứ quan trọng nhất. Họ dành rất nhiều thời gian để thiết kế ra sản phẩm.
1 nhóm tin rằng marketing mới là quan trọng nhất. Bán, bán, bán!
Cá nhân mình, nếu bạn theo dõi mình từ 2-3 năm trước, mình là dạng marketing này.
Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, mình đã thay đổi suy nghĩ.
Mình nghĩ cả 2 đều quan trọng.
Sẽ có cái quan trọng hơn, tùy vào giai đoạn trong hành trình kinh doanh của bạn.
Chất lượng sản phẩm quan trọng.
Tuy nhiên, nếu bạn không bán được thì không có ai có cơ hội để trải nghiệm cái “chất lượng” mà bạn tạo ra hết.
Vì vậy, bạn cần người ta biết tới bạn, biết tới sản phẩm, mua nó, để bạn thật sự có được feedback từ khách hàng là sản phẩm có tốt hay không.
Đôi khi bạn nghĩ nó tốt, nhưng chưa chắc khách sử dụng cảm thấy vậy.
Bạn cần tập trung vào marketing để bán.
Nhưng sau khi bán được rồi, chất lượng sản phẩm và dịch vụ sẽ là cái cần quan tâm.
Nếu tốt, người ta sẽ mua đi mua lại nhiều lần và giới thiệu bạn bè họ mua thêm.
Nếu xấu, người ta sẽ đi ra nói xấu.
1 nói 10. 10 nói 100. Theo cấp số nhân.
Nó tạo thành 1 cái lực cản khổng lồ, khiến cho ở đầu trên, bạn có marketing bao nhiêu cũng không đủ.
Nếu để tóm tắt lại, mình nghĩ:
Marketing quan trọng hơn, cho đến khi bạn bán được hàng, thì lúc đó sản phẩm bắt đầu quan trọng.
Bán cái thị trường muốn
Thị trường là yếu tố tác động lớn nhất đến số tiền mà bạn kiếm được.
Ngày xưa khi mình có người bạn bắt đầu kinh doanh, mình bán ví, đồng hồ ...
Rất là đẹp, nhưng bạn ấy bán không được nhiều.
Bạn không chụp hình đẹp, không phải là chuyên gia quảng cáo, không có nhiều vốn để lấy được hàng rẻ.
Bán rất khó.
Nhưng đến khi bạn chuyển sang kinh doanh đồ chơi con nít bên nước ngoài.
Cũng bán bình thường.
Đùng phát, dịch diễn ra.
Thị trường thay đổi.
Con cái ai cũng phải ở nhà. Ba mẹ muốn mua đồ chơi cho con.
Bán chạy đến mức không còn hàng để bán.
Không phải là do tự nhiên giỏi hơn, mà là do thị trường.
Nếu bạn muốn kinh doanh thuận lợi, phải lựa chọn thị trường nào đó mà người ta đang chết đói thèm khát giải pháp của bạn.
Đừng tự chế ra 1 cái gì đó bạn thấy “cool”, rồi đâm đầu vô tìm khách hàng.
Mình dám đảm bảo:
1 thằng "khờ", chọn đúng thị trường, sẽ kiếm được nhiều tiền hơn người giỏi mà lại làm ở 1 thị trường không có nhu cầu.
Bây giờ nói đến, Direct Response và Brand
Có 2 trường phái trong marketing. Direct Response và Branding.
Direct Response là cách kiếm tiền nhanh. Bạn có 1 offer, 1 trang web.
Bạn chạy quảng cáo, kêu người ta bấm vào link này, để lại email, đưa ra offer đặc biệt phải mua ngay hết hạn trong (x) ngày.
Bắt khách hàng trả tiền liền.
Những dạng như bạn thấy siêu sale 8.8 trên shopee, livestream lên deals, … là 1 dạng direct response.
Người ta có 1 deal cực hời, và họ muốn bạn trả tiền liền.
Đó là Direct Response Marketing. Cái gì cũng liền, liền, liền.
Branding thì nhiều người nghe nhiều rồi. Là xây dựng thương hiệu, tạo độ “cool” ngầu và từ từ tự động thu hút khách hàng tới.
Chanel, LV, Nike, Jordan, … người ta tự động tìm tới shop mua.
Họ là brand, và khách hàng muốn được là 1 phần của thương hiệu đó.
Ai cũng thích làm branding, tại được thể hiện mình ngầu và khách hàng tự tìm tới.
Nhưng không phải ai cũng biết cách làm.
Người ta tưởng cứ design 1 cái logo đẹp, đăng post chung 1 màu, … như vậy là branding.
Không phải.
Brand cần rất nhiều thời gian để xây dựng lên.
Không phải ngày 1 ngày 2 mà Chanel, LV, Hermes … nó trở thành biểu tượng sang trọng.
Họ phải hợp tác với những người mẫu, diễn viên hàng đầu … để gắn kết hình ảnh “phụ nữ thành công, thời trang” và “logo” của họ trong hàng chục năm trời.
Nếu bạn muốn xây dựng thương hiệu, tốt!
Thương hiệu là 1 thứ rất giá trị.
Chỉ cần bạn nhớ rằng: cái gì giá trị thì cần rất nhiều thời gian để tạo nên.
Lưu lượng truy cập (traffic) Organic content và Quảng cáo
Lại là 2 trường phái đối lập trong kinh doanh online.
1 bên là chạy quảng cáo để chủ động tìm tới khách hàng.
1 bên là làm content để xây dựng thương hiệu cá nhân, để thu hút khách hàng tới.
1 bên tốn tiền, 1 bên tốn thời gian.
Làm content, mọi người nghĩ là free traffic, nhưng thật ra nó có cái giá. Đó là thời gian.
Thời gian để bạn ngồi quay, suy nghĩ nội dung và ngồi edit video.
Cách nào cũng có cái lợi và cái hại.
Việc bạn nên lựa chọn cái gì tùy vào bạn đang ở giai đoạn nào trong hành trình kinh doanh của bạn.
Khi mình mới bắt đầu kinh doanh, mình làm nội dung và chạy quảng cáo.
Mình sớm nhận ra rằng, kể cả khi mình biết là những gì mình đang chạy quảng cáo là đúng.
Nhưng mình không có đủ tiền để giữ cái quảng cáo đó chạy cho tới khi nó gom đủ data, để nó trở thành 1 cái campaign có lợi nhuận.
Mình phải bỏ cuộc giữa chừng vì cái giới hạn tài chính.
Đó là lí do vì sao mình dần dịch chuyển qua làm content.
Tại vì mình không có tiền, nhưng mình có thời gian.
Nếu hôm nay mình làm sai, mình không có views, mình không bán được … không sao. Mai mình làm tiếp.
Chỉ tốn thời gian thôi, không tốn tiền. Và mình có thể tiếp tục trụ để làm lâu dài, để chờ ngày gặt kết quả được.
Đó là lí do vì sao mình tập trung làm content.
Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, thời gian của mình bắt đầu bị ít lại.
Mình phải dành nó cho việc làm việc với khách hàng, team của mình.
Và mình có tiền, nên lúc này mình muốn dùng tiền để chạy quảng cáo, để tối đa cái kết quả kinh doanh đạt được.
Tuy nhiên,
Nếu cho chọn 1, mình vẫn nghĩ rằng: content giá trị hơn ads.
Mình đăng nội dung này lên mạng, nó sẽ tồn tại hoài.
1 năm 2 năm 5 năm sau vẫn sẽ có người coi.
Người ta coi xong vẫn sẽ bấm vào nơi mua hàng của bạn.
Nhưng đối với quảng cáo,
Khi mình hết tiền, thì mọi chuyện kết thúc. Không ai thấy mình nữa.
Thêm nữa,...
Làm nội dung là cách để mình kiểm tra cho cái quảng cáo của mình.
Khi bạn chạy quảng cáo trên Facebook, Youtube …
Tức là bạn có 1 mẩu nội dung, và bạn trả tiền cho nền tảng phân phối đi cho nhiều người xem.
Nếu mẩu nội dung bạn dở, kể cả khi bạn chi tiền cho quảng cáo, cũng không ai muốn xem.
Bạn có trả tiền thì cũng không có khách hàng.
Nhưng nếu mẩu nội dung bạn hay, bạn hook được người xem,
Thì sẽ có nhiều người xem, nhiều người mua.
Việc mình làm nội dung là cách để mình test coi là người xem thích coi cái gì.
Mình làm nội dung nhiều. Mình biết câu nào mình sẽ hook người xem, giọng nói nào của mình là người ta sẽ lắng nghe.
Nên khi mình dùng những cái đó vào trong quảng cáo của mình sẽ hiệu quả hơn rất nhiều lần.
Đó là lí do mà mình nghĩ kể cả khi bạn làm quảng cáo tốt, vẫn nên học cách làm nội dung. Vì nó sẽ nhân kết quả lên nhiều lần.
Story Telling
Kể chuyện - 1 trong những “nghệ thuật thất truyền”.
Đây là 1 trong những kỹ năng quan trọng nhất mà bạn có thể sở hữu.
có 1 dự án marketing mình được chia sẻ.
Ban đầy bạn nêu lên ý tưởng, đưa ra những lập luận logic, nhưng không đứa nào trong team đồng ý.
Vào cuộc họp sau, bạn ấy thay đổi.
Bạn không vô đưa ra lý luận logic nữa.
Bạn chỉ vô kể: “có 1 bậc thầy về marketing tên là Ogilvy, ngày xưa ổng dùng phương pháp này để marketing cho sản phẩm, và nó rất hiệu quả, tao nghĩ tụi mình cũng nên làm giống vậy”.
Bùm. Done. Ai cũng chấp nhận.
Bạn kiểu: “Wow. Chuyện gì vừa xảy ra vậy?”.
Đó là lúc mình nhận ra được sức mạnh của việc kể chuyện.
Đây là kỹ năng để bạn dẫn dắt và lôi kéo người khác, để thuyết phục họ, để khiến họ tin vào điều bạn muốn.
Giống như cái cách mà mình vừa kể câu chuyện nhóm marketing, khiến bạn tin vào sức mạnh của việc kể chuyện, mà không cần phải lập luận logic gì, và kể cả khi là bạn cũng không biết là chuyện mình vừa kể nó có thật không nữa.
Cách để bạn tập luyện kỹ năng này:
Viết xuống:
- Điều bạn muốn thuyết phục người ta là gì?
- Câu chuyện nào giúp đạt được chuyện đó?
- Đâu là cái hook để khiến người ta ngồi nghe câu chuyện của bạn?
Trong những thứ đó, cái hook là quan trọng nhất.
Tại sao người ta muốn nghe bạn nói?
Tùy vô dạng nội dung mà hook nó là những thứ khác nhau.
Ví dụ:
- Hook của 1 video Youtube đó là cái thumbnail và tiêu đề của video.
- Hook của 1 video ngắn nó là những giây đầu tiên của video.
- Hook của 1 bài post, 1 bài viết, bài báo … là nó dòng tiêu đề.
Bạn cần dành rất nhiều thời gian cho cái hook của bạn.
Cần hook được người ta trước.
Lúc đó, bạn mới có được sự chú ý của họ để kể họ nghe điều mà bạn muốn.
Giá và Giá Trị
Giá là cái bạn trả. Giá trị là cái bạn nhận.
Người ta sẽ trả tiền cho bạn, khi mà giá trị sản phẩm/dịch vụ vượt xa cái giá mà họ phải trả.
Lấy ví dụ: Phần lớn chúng ta sẽ không có ngay 1 tỷ trong người.
Nhưng nếu mình nói: "Ok, trong ngày hôm nay thôi, mình có căn nhà trị giá 10 tỷ ngoài quận 1, mình sẽ bán cho bạn chỉ với giá là 1 tỷ".
Kể cả khi bạn không có tiền, bạn cũng chạy đôn chạy đáo tìm sao cho đủ 1 tỷ để mua căn nhà 10 tỷ đó.
Vì bạn thấy được là giá trị bạn nhận được nhiều hơn rất nhiều so với cái giá mà bạn phải trả.
Mình đưa ra ví dụ này để bạn dễ hình dung được giá và giá trị nó như thế nào.
Mình cũng biết là sẽ có người kêu là “vớ vẩn, ví dụ nó không hợp lý, không có thật”.
Nó không có thật là tại vì trong trường hợp vừa rồi sự khác biệt nó rất là lớn và nó rất là rõ ràng, ai cũng có thể biết là nhà quận 1 thì giá trị chắc chắn là lớn hơn nhiều so với 1 tỷ phải trả.
Tuy nhiên, trên thực tế:
Giá là mặc định chung - 1 triệu là 1 triệu, 10 triệu là 10 triệu.
Giá trị của 1 sản phẩm, đối với những người khác nhau, là khác nhau.
Ví dụ: dịch vụ tập gym giảm giúp bạn giảm 10kg thì giá trị của nó là bao nhiêu?
Đối với 1 bạn nữ trẻ tuổi body đẹp, “em không cần phải giảm cân “: dịch vụ đó không có giá trị.
Đối với 1 bạn nữ trẻ, muốn giảm cân để đẹp hơn, “cái đó em muốn. Em sẵn sàng trả 10 triệu để được giảm 10kg”: Dịch vụ đó trị giá 10 triệu.
Đối với 1 chị lớn tuổi, có gia đình, “giảm được 10kg chị sẽ đẹp hơn, chị sẽ giữ được chồng chị. Gia đình chị hạnh phúc là gia sản mấy chục tỷ của chị nó cũng sẽ bền theo. Chỉ sẵn sàng trả 100 triệu cho dịch vụ đó”.
Đối với chị khách hàng đó, chừng nào cái giá của sản phẩm là ít hơn 100 triệu, thì đó là 1 deal lời với chị.
Những bạn nào chưa kinh doanh, trả 7-8 triệu 1 tháng cho dịch vụ xây dựng thương hiệu cá nhân là không hợp lý.
Nhưng với những bạn đang kinh doanh,
Bạn biết nếu bạn có 1 thương hiệu cá nhân, thì dịch vụ đó giá trị hơn nhiều so với số tiền 7-8 triệu mà bạn phải trả.
Và thậm chí nếu bạn tham gia, mình chỉ từng li từng tí và trong 14 ngày bạn cảm thấy sợ quá làm ko được, thì mình hoàn tiền lại và thậm chí bạn có 6 videos được edit sẵn cho bạn.
Thì đối với những bạn đó, đầu tư tham gia là hợp lý.
Chuyên gia nhưng luôn làm những điều cơ bản.
Đây là bài học mình tốn rất nhiều thời gian và nhiều tiền để học.
Mình là người chuyên về content.
Quan điểm của mình là: nếu mình làm content tốt, nhiều người coi (thì kể cả khi cái trang web bán hàng tào ), mình lẫn sẽ bán được.
Kết quả: bán được thiệt.
Những lần đầu tiên mình bán hàng, làm gì có chuyện đầu tư cho trang web.
Nó chỉ đơn giản là tên sản phẩm, giá, bấm vô đây thanh toán.
Hết.
Content mình quá hay, bài bán hàng quá thuyết phục, người ta vẫn mua.
Nhưng rồi ... mình bắt đầu kiểu:
"OK. Mình biết làm content rồi. Giờ tập trung làm website, làm funnels".
Và mình dành ít thời gian cho chuyện làm content lại.
Ít dành thời gian để tìm ý tưởng, để chỉnh câu hook, …
Kết quả: Ít views đi, kiếm ít tiền hơn.
Cái nền tảng đó là làm nội dung.
Mình cần làm nội dung tốt. Mình sẽ chia sẻ về làm nội dung trong một bài khác.
Để mình xây dựng thương hiệu của mình, để mình có nhiều views, để mình lái người ta làm cái mình cần.
Cái website: có cũng đc, không có cũng không sao.
Mình chỉ các bạn đủ nhiều, mình có lái các bạn vào trang google docs, kêu bạn gửi tiền cho mình cũng sẽ có người gửi.
Bạn chẳng cần đến funnels, website,...
Vậy mà mình lại tốn thời gian vô chuyện ấy.
Quay trở lại,
Những thức cơ bản giúp bạn đạt được kết quả, TIẾP TỤC LÀM.
Kể cả khi bạn chán ngấy với những việc cơ bản, hãy nhớ là: những việc cơ bản đó là cái giúp bạn đạt được kết quả tới giờ.
Kiểm tra lại thời gian.
1 trong những việc mà bạn có thể ngay lập tức làm để cải thiện kết quả kinh doanh cũng như thu nhập của bạn:
Đó là ngồi list ra danh sách những việc bạn làm hằng ngày theo từng giờ.
Từ 8h - 8h30, làm gì?
Từ 8h30 - 9h, làm gì?
Từ 9h - 9h30, làm gì?
...
Từ thứ 2 tới CN, làm gì?
1 khi bạn list ra hết những công việc đó, tiếp theo: tô đỏ ô nào là những hoạt động trực tiếp đem lại thu nhập cho bạn.
Bạn sẽ nhận ra phần lớn thu nhập của bạn đến từ 1 số rất ít hoạt động.
Có thể, 80% thu nhập bạn đến từ 20% hoạt động bạn làm.
Ví dụ: khi mình áp dụng chuyện này, mình nhận ra:
- Thời gian mình làm content đăng lên, kêu gọi vào web bán hàng: tạo ra thu nhập.
- Thời gian xây dựng cộng đồng, trả lời comment: không tạo ra thu nhập.
Cho nên là vừa qua mình quyết định dừng chuyện làm cộng đồng đó lại.
Có thể là do cách mình làm chưa tốt, chưa biết cách làm, … nhưng ở thời điểm hiện tại, mình muốn tăng doanh thu.
Mình cần phải:
- Đầu tiên, loại bỏ bớt những hoạt động không đem lại kết quả.
- Dành thời gian đó cho những cái khác năng suất hơn.
Khi bạn ngồi làm điều này, bạn sẽ nhận ra bạn đang dành rất nhiều thời gian cho những thứ không có tiềm năng đem lại kết quả bạn muốn.
Nếu bạn dừng làm những thứ đó, và dùng thời gian cho những cái khác mà nó rõ ràng là đem lại kết quả hơn, thì chắc chắn 100% là bạn sẽ thấy hiệu quả ngay lập tức.
Trí tuệ nhân tạo AI
Không có 1 ngày nào lướt FB hay YT mà không nghe tới "AI", "kiếm tiền bằng AI"...
Để mình nói thẳng:
Sức mạnh của AI là thật.
Nó sẽ càng quét gần hết những công việc nào có giá trị thấp trên thị trường.
Kể cả những ai làm trong lĩnh vực sáng tạo, làm nội dung, tư duy,...
Những ai kỹ năng ở mức trung bình, công việc đó sẽ có khả năng bị thay thế.
Tại vì mức trung bình, nó có thể làm được … và nó có thể làm nhanh hơn những người trung bình đó.
Tuy nhiên, top 1%. Những người nào giỏi.
AI không thể thay thế. (hoặc là AI CHƯA thể thay thể)
Vẫn cần có người double check lại là những gì AI nói đã hợp lý, đã thú vị, đã hook, đã thuyết phục chưa.
Vẫn cần người giỏi để làm chuyện đó.
Va những người giỏi đó, họ đang dùng AI để loại bỏ công việc của 90% những người ở mức trung bình kia.
Đừng quá lo lắng.
Khi 1 cánh cửa đóng lại, sẽ có cánh cửa khác mở ra.
Ví dụ: ChatGPT mà nó viết hay quá thì copywriter có thể đi làm thợ hồ. AI không thể thay thế được.
(Đùa thôi, nhưng cơ bản là nếu bạn trung bình, bạn sẽ bị quét).
Nếu bạn giỏi, AI nó sẽ giúp bạn mạnh hơn.
Có 1 chuyện mình muốn bạn nghĩ.
Phần lớn, người ta không quan tâm tới AI như thể nó là công cụ để giúp cho công việc.
Phần lớn người ta nhìn AI giống như là 1 công cụ giúp họ làm giàu “dấu mặt”.
Youtube views ngoại, video AI generated content, copywriting bằng AI, AI làm video xong làm affiliate bán sản phẩm …
Tất cả mọi thứ trên đều có thể có cơ hội hết.
Nó khiến mình nhớ lại cái thời đầu tiên khi mình bắt đầu kinh doanh online.
Mình cũng muốn làm ninja, giấu mặt, lên mạng kiếm tiền.
Nếu bạn cũng đang như vậy, bạn muốn kiếm tiền online, bạn không muốn lộ mặt, ... mình hiểu cái mong muốn đó.
Nhưng
Mình nghĩ bạn cũng nên tự hỏi lại bản thân:
"Tại sao mình lại muốn giấu mặt?"
Không phải do bạn ngại đám đông, không phải do sống hướng nội ...
Việc bạn “giấu mặt” nó là dấu hiệu của việc bạn sợ?!
Có thể bạn sợ người khác biết là bạn đang kinh doanh là scam,
Có thể bạn sợ người khác đánh giá về bạn
...
I have that feeling too.
Nhưng bất kể là bạn sợ gì, trừ khi bạn vượt qua nỗi sợ đó,
(Không sợ người khác đánh giá bạn, kể cả khi bạn thất bại. Tin tưởng vào sản phẩm bạn bán).
Còn nếu không, rất khó để thành công lâu dài.
Bất kể là có kinh doanh gì đi nữa.
AI là để tăng sức mạnh cho bạn, đừng dùng nó để trốn.
Hãy ghi nhớ điều đó và chúc may mắn.
Khá tuyệt phải không?
–TỪ CHÍ NGUYỆN
P/s: Bài đăng này ban đầu đến từ một email tôi đã gửi đến danh sách riêng tư của mình. Nếu bạn muốn xem thêm những thứ tương tự từ tôi, bạn có thể đăng ký tham gia danh sách của tôi bằng liên kết này.